W dniu 12 września 2023 ogłoszono ustawę zmieniającą przepisy i wdrażającą nowy system kaucyjny dla opakowań. W celu zapewnienia wskazanych w Dyrektywie poziomów zbierania Polska wprowadza do przepisów krajowych system kaucyjny, który poza butelkami z tworzyw sztucznych będzie obejmował również puszki z metalu i butelki szklane wielokrotnego użytku.

System kaucyjny ma być elementem wsparcia systemu rozszerzonej odpowiedzialności producenta, w ramach której przedsiębiorca wprowadzający produkty w opakowaniach jest zobowiązany do zagospodarowania odpadów powstałych z wprowadzanych przez siebie do obrotu opakowań wraz z produktami.

Kaucją objęte zostaną następujące opakowania:

• butelki jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych na napoje o pojemności do trzech litrów,
• puszki metalowe na napoje o pojemności do jednego litra,
• butelki szklane wielokrotnego użytku na napoje o pojemności do półtora litra.

Przepisy przewidują stworzenie systemu kaucyjnego opierającego się na tzw. podmiotach reprezentujących, które będą odpowiedzialne za funkcjonowanie stworzonych przez siebie systemów, w tym przepływu kaucji między uczestnikami systemu oraz innych równoległych systemów.

Uczestnicy systemów kaucyjnych:

• wprowadzający produkty w opakowaniach na napoje,
• wprowadzający bezpośrednio produkty w opakowaniach na napoje,
• użytkownicy końcowi (konsumenci napojów),
• jednostki handlu detalicznego lub hurtowego o powierzchni sprzedaży nie większej niż 200 m²,
• Jednostki handlu detalicznego lub hurtowego o powierzchni sprzedaży powyżej 200 m²,
• punkty zbierające opakowania i odpady opakowaniowe,
• PSZOKi,
• przetwarzający odpady,
• podmioty reprezentujące,

Ustawa dopuszcza utworzenie więcej niż jednego systemu kaucyjnego. Nadzór nad ich funkcjonowaniem będzie pełnić Ministerstwo Klimatu i Środowiska.

Nowe systemy kaucyjne zostaną uruchomione 1 stycznia 2025. 

Dotychczasowo utworzone i funkcjonujące systemy pobierania i zwracania kaucji za opakowania, w tym zbierania opakowań i odpadów opakowaniowych powstałych z opakowań objętych nowym systemem kaucyjnym, mogą funkcjonować na obecnych warunkach do dnia 31 grudnia 2024 r. Jednak opakowania podlegające pod nowe przepisy, które zostały wprowadzone do obrotu przed dniem 1 stycznia 2025 r., mogą być zbierane, a pobrana kaucja może być zwracana na zasadach dotychczasowych po tym terminie, nie później jednak niż do dnia 31 grudnia 2025 r.

Pierwsze sprawozdanie z funkcjonowania systemów kaucyjnych składane będzie do dnia 15 marca 2026r.

Podstawa prawna: Ustawa z dnia 13 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2023 poz. 1852).

Image by Freepik